آیا شما یك شخصیت سازنده و مذاكره‌گر دارید یا جزء افرادی هستید كه شخصیت رهبر و مكتشف دارند؟ یا شاید جزو دسته‌ای دیگر از شخصیت‌ها قرار می‌گیرید؟
هلن فیشر، انسان شناس آمریکایی و محقق رفتارهای بشری است. او در کنار تدریس در یکی از دانشگاه‌های آمریکا تجربه بیش از 30 سال مطالعه روی جاذبه‌های عاشقانه میان فردی و رموز آن داشته است. او را به عنوان کارشناس مسائل بیولوژیکی جاذبه عشق می‌شناسند. او در کتاب‌هایش « چرا عاشق می‌شویم» و « آناتومی عشق» موضوع دشواری را انتخاب کرده است.
او حالا در کتاب « چرا زن؟ چرا مرد؟» درباره تئوری مشهور تیپ‌های شخصیتی چهارگانه توضیح می‌دهد. هلن فیشر با یک آزمون ساده به این ایده رسیده است که آن را در صفحات بعد می‌توانید ببینید. از این شماره کتاب «چرا زن؟ چرا مرد؟» را که برای اولین بار به زبان فارسی ترجمه شده قسمت به قسمت در این مطلب می‌خوانید.
هیچ شخصیتی نسبت به دیگری برتر نیست. درحقیقت ما همه خُلق‌ها را در وجودمان دارا هستیم، اما برخی خلق‌ها در افراد مختلف پررنگ‌تر است كه باعث تمایز فردی میشود. من معتقدم همین خلق بارز شماست كه شخصیت‌تان را تحت تاثیر خودش در می‌آورد، البته منظورم این نیست كه ما همانند حیوانات با یك سری ویژگی‌های زیستی خاص متولد شده‌ایم و اسیر دست دی‌ان‌ای خود هستیم!
دوپامین ریسك‌پذیر می‌كند
قبل از آنكه اطلاعات بیشتری راجع به این تست شخصیت به شما بدهم و بگویم كه چه شخصیتی دارید به تاثیر تجربیات‌تان كه در طول زندگی شخصیت‌تان را شكل می‌دهد تاكید می‌كنم. تاثیر سرشت را شخصا از نزدیك لمس كرده‌ام. من و خواهرم لورنا، دوقلوی همسان هستیم. ما صفات فیزیكی یكسانی را به ارث برده‌ایم. هر دو تیپ شخصیتی مكتشف-مذاكره‌گر داریم، اما تجربیات شخصی‌مان از ما دو انسان كاملا متفاوت ساخته است كه البته شباهت‌هایی هم داریم مثلا هر دو ریسك‌پذیر هستیم. لورنا هدایت‌كننده بالن است.
او با یك بالن كه تنها با یك چراغ بنزن حركت می‌كند، بر فراز كوه‌های سوییس و كولورادو پرواز می‌كند. به عنوان یك انسان‌شناس مسائل مربوط به روابط جنسی، طلاق و تفاوت در جنسیت‌ها را به‌طور دقیق بررسی می‌كنم. احتمالا من و خواهرم هورمون دوپامین یكسانی داریم. این هورمون با افزایش ریسك‌پذیری شخصیت مكتشف را در ما پررنگ‌تر می‌كند. لورنا با رنگ روغن نقاشی می‌كشد كه البته من نویسنده از این هنر بی‌بهره‌ام. او تابلویی با هزاران ضربه ظریف قلم می‌كشد درحالی‌كه من كتابی از هزاران لغت خلق می‌كنم. ما هر دو از قدرت تمركز بالا و خلاقیتی بی‌نظیر برخورداریم كه اینها نشان از هورمون دوپامین یكسان در فیزیك ماست.
سروتونین مستقل می‌كند
شغل هر دو ما به مهارت نیاز دارد و بدون شك این خود نشانی از وجود سطح یكسان هورمون استروژن است. استروژن اصلی‌ترین هورمون گروه شخصیتی مذاكره‌كننده است.
هر دو ما در شركت‌های بزرگ جهانی یا برای ارگان‌های نیروی مسلح كار می‌كنیم، جایی كه اجرای قوانین بدون چون و چرا در آنجا حرف اول را می‌زند. از طرفی ما برای خودمان به شكل آزاد كار می‌كنیم و دنبال اهداف‌مان هستیم. برنامه كاری خودمان را داریم و كار گروهی نمی‌كنیم؛ این ویژگی‌ها احتمالا حاكی از آن است كه فعالیت هورمون سروتونین ما كم است كه شاخصه اصلی افرادی با گروه شخصیتی سازنده است.
ما قدرت جنسی یكسانی داریم كه اثبات می‌كند میزان یكسانی از هورمون تستوسترون را كه نقش مهمی در ایجاد شخصیت یک رهبر دارد به ارث برده‌ایم. با همه این شباهت‌ها زندگی من به عنوان انسان‌شناس و نویسنده با خواهرم كه هدایت‌كننده بالن است و نقاشی می‌كند كاملا متفاوت است. نوع لباس پوشیدن ما، علایق‌مان به ورزش و كتاب‌هایی كه می‌خوانیم همه و همه متفاوتند. ما حتی كشورهای متفاوتی را برای زندگی انتخاب‌كرده‌ایم.
خودتان باشید
همه انسان‌ها چه مكتشف، چه سازنده، چه رهبر یا مذاكره‌كننده، شیوه تفكر و فعالیت‌شان با یكدیگر متفاوت است. اغلب ما دو ویژگی از شخصیت‌های مذكور را به‌طور شاخص دارا هستیم. استثنا هم دارد مثلا دوست من كیت ویژگی‌های سه شخصیت از چهار شخصیت فوق را داراست. او شخصیتی شاعرانه دارد و از قدرت توصیف كلامی فوق‌العاده‌ای برخوردار است كه این ویژگی‌ها او را در گروه افراد مذاكره‌كننده قرار می‌دهد، اما او یك متخصص مغز و اعصاب تراز اول است كه آزمایشات پیشرفته در آزمایشگاه انجام می‌دهد و همانند افرادی با ویژگی رهبر كار می‌كند. تئوری‌های علمی كه ارائه می‌دهد، سخنرانی‌هایش و شعرهای او حاكی از كنجكاوی، خلاقیت بالا، استعداد و جسارتش است و همه‌وهمه شخصیت افراد مكتشف را تداعی می‌كنند.
برخی هم این چهار نوع شخصیت را به‌طور مساوی در وجود خود دارند. جنیفر، ویراستار در یكی از نشریات مهم در نیویورك است و نمرات او نشان می‌داد كه هر چهار ویژگی را داراست. او بعد از انجام تست شخصیت از من پرسید: «حتما نتیجه تست من خیلی افتضاح بوده!» و من پاسخ دادم: «نه، اصلا شما انسان متعادلی هستید». اما نمرات او در تست خیلی به هم شبیه بودند. در مورد اینكه شخصیت اولیه و ثانویه‌اش چیست، تردید داشتم. اغلب ما شخصیت خود را به‌گونه‌ای غیر از خود واقعی‌مان نشان می‌دهیم. میشائل كروانتی در دون كیشوت بیان می‌كند: «خود را می‌شناسم اما باور دارم می‌توانم خو را به‌گونه‌ای دیگر ابراز كنم حتی برتر از پهلوانان افسانه‌ای.» همه ما توانایی داریم كه نقابی بر چهره خود بزنیم اما در‌‌نهایت نتیجه‌ای جز فرسودگی‌مان ندارد.
مكتشفان علاقه زیادی به موضوعات جدید دارند و برای آنان دشوار است كه در چارچوب و روزمرگی قرار بگیرند. سازنده محتاط، توانایی آن را ندارد كه بیش از چند هفته یا چند ماه زندگی خود را لبه پرتگاه ادامه دهد. به‌طور حتم، رهبران سخت‌كوش بیش از همه توانایی آن را دارند تا با صبر و بردباری افكار دیگران را تغییر دهند. مذاكره‌گر تربیت‌كننده و دلسوز نمی‌تواند در شغل‌هایی كه ظلمی در حق كسی میشود دوام بیاورد و انجام كارهایی مثل شكنجه افراد برای به دست آوردن اطلاعات یا تصمیم‌گیری برای زنده ماندن یا مردن افراد در مواقع حساس برای او غیر ممكن است.
شخصیت اولیه و ثانویه شما چیست؟
شبیه بودن‌تان به یک تیپ شخصیتی را به معنای نداشتن ویژگی تیپ‌های دیگر در نظر نگیرید. هر کدام از ما، ترکیبی منحصر به فرد از هر چهار نوع تیپ شخصیتی هستیم اما خصوصیات بعضی تیپ‌ها را بیشتر نشان می‌دهیم.
اگر کاشف هستید ...
بسیار کنجکاو، پرانرژی و خودانگیخته هستید. هیجان‌دوستی جزئی از شخصیت شماست. خلاقید و دوست دارید از همه چیز سر در بیاورید. شما همراه خوبی برای شادی و تفریح دیگران هستید، در دنیای شما کم‌تحرکی و کسالت‌بار بودن جرم است و عاشق کسانی می‌شوید که دقیقا مثل خودتان هستند.
اگر سازنده هستید...
آرام، اجتماعی و مردمی هستید. شما می‌توانید افراد، گروه‌ها، خانواده و اجتماع را به خوبی مدیریت کنید. از نظر دیگران قابل احترام هستید و با احتیاط و حساب شده قدم برمی‌دارید. شما به قوانین و برنامه‌ریزی مقیدید و قابل اعتماد، نکته‌سنج و ریزبین هستید. شما همسر و همدم خوبی خواهید بود اما به شرط آنکه با کسی مشابه خودتان ازدواج کنید.
اگر مدیر هستید...
تحلیلگر و منطقی، رک، راستگو، سختگیر هستید و حواس‌تان حسابی جمع است. بسیار قاطع و مصمم هستید و توانایی انجام کارهایی که بر پایه ریاضی، مکانیک و موسیقی استوار هستند را دارید. بلندپرواز و اهل رقابت هستید و همفکر خوبی به شمار می‌آیید. یک مذاکره‌کننده می‌تواند همسر ایده‌آلی برای شما باشد.
اگر مذاکره کننده هستید...
خیال‌پرداز، همدل، درونگرا و احساساتی هستید و در سخنوری توانایید. در همدردی و همدلی موفق هستید و احتمال اینکه با یک مدیر خوشبخت شوید، بسیار بالاست. مذاکره کننده‌ها عاشق آدم‌های مصمم و جدی می‌شوند. شاید شما هم مثل آنها ترجیح می‌دهید همسرتان را از بین مدیران انتخاب کنید و تا آخر عمر او را تحسین کنید.
برای اینکه بفهمید کدامیک از این 4 نوع شخصیت را دارا هستید از آزمون شخصیت شناسی استفاده کنید.
شباهت در عین تفاوت
می‌خواهم به این نكته برسم كه افرادی با نوع شخصیت یكسان، اعم از مكتشف، رهبر و مذاكره‌كننده در عین شباهت‌شان كاملا با یكدیگر متفاوتند. برخی از مكتشفان از كوه‌ها بالا می‌روند و برخی علاقه‌مند به تاریخ می‌شوند، عده‌ای از آنان به جمع‌آوری عتیقه روی می‌آورند و عده‌ای دیگر عاشق تئا‌تر یا دیوانه كتاب خواندن می‌شوند. شخصیت‌های سازنده نیز با یكدیگر متفاوتند و ممكن است دنبال تجارت باشند، سرباز یا حسابدار یا حتی كشیش باشند. بعضی از شخصیت‌های گروه رهبر نیز بدون وقفه در آزمایشگاه كار می‌كنند تا علاج سرطان را پیدا كنند.
گروهی از آنان طراح قطعات كامپیوتری هستند، عده‌ای از آنان را ممكن است در گاراژ ماشین در حال تعمیر ماشین ببینید. برخی از شخصیت مذاكره‌گرها پشت میز‌های كنفرانس نشسته‌اند و كشور‌ها را به صلح دعوت می‌كنند یا ممكن است معلم مهد كودك باشند یا در جنبش‌های مردمی فعالیت كنند. تستی كه انجام دادید فقط سرشت خدادادی و استعداد ذاتی‌تان را می‌سنجد. براساس این ویژگی‌های ژنتیك و آنچه در زندگی تجربه می‌كنید و برای خود برمی‌گزینید شخصیت شما شكل می‌گیرد.
عاشق خودتان هستید
تاكید می‌كنم خودتان را دوست بدارید. طی انجام تست متوجه شدم تمامی افراد ویژگی‌های سرشتی درونی خود را دوست دارند. مكتشفان از اینكه كنجكاو و خودجوش هستند احساس رضایت دارند. سازنده‌ها هوشیاری، وفاداری و سنت‌گرایی خود را نكته‌ای مثبت می‌پندارند. رهبران قاطعیت، منطق و دقت‌شان را دوست دارند. مذاكره‌كنندگان از حس همدردی، بشردوستی و قدرت تخیل‌شان احساس غرور می‌كنند.
النور روسولت می‌گوید: «ابتدا باور می‌كنیم كه چه هستیم، سپس بر مبنای آن زندگی می‌كنیم.» ما بیش از دیدن واقعیات اسیر چیزهایی هستیم كه دوست داریم ببینیم.
من متوجه شدم مردم ویژگی‌های خودشان را دوست دارند. خانم جوانی كه دنبال كار پاره‌وقت بود با من تماس گرفت. او اخیرا تحصیلات دكترای خود را در دانشگاه محلی به اتمام رسانده بود و خواستار كار در بنگاه‌های دوست‌یابی بود. او یك غروب پاییز به دفترم آمد. خانمی لاغر اندام، آراسته و هوشیار بود و به نظرم مناسب كار آمد. روی مبل در دفترم نشست تا مصاحبه انجام دهیم. بعد از چند دقیقه از او پرسیدم:
- آیا تا به حال تست شخصیت مرا انجام داده‌اید؟
- بله. من شخصیت رهبر دارم.
- جدا!!
ناگهان نظرم نسبت به او تغییر كرد. در نظر من افراد رهبر دوست دارند همیشه رهبری كنند و اغلب اوقات رك هستند. سعی كردم این افكار را دور بریزم، با خود گفتم حتما او خیلی با دیگران صمیمی و خودمانی است.
اندكی در سكوت گذشت سپس ادامه داد:
- من خیلی با مردم خوب رفتار نمی‌كنم، خواهرم با همه خوب است، حتی افرادی كه دوست‌شان ندارد، اما از نظر من این رفتارش ناشی از ضعف اوست.
از خودم متعجب بودم كه در ابتدا برداشتی غلط درباره این خانم داشتم. درواقع من او را به‌گونه‌ای كه دوست داشتم باشد، می‌دیدم. من او را همانند خودم یك مذاكره‌گر می‌پنداشتم. در مورد این خانم رهبر تندخو مرتكب خطا شده بودم.
