در معارف قرآن و عترت «سلام الله علیهم» بر لزوم فعّالیّت انسان، تأکید فراوانی شده است. ولی آنچه شایسته توجّه است، پافشاری آموزه‌های اسلامی بر تلاش و کوشش در جهت آبادانی دنیا و آخرت می‌باشد و فعّالیّت در راستای آبادی یکی از این دو سرا، به تنهائی، به شدت نکوهش شده است.

ایمان به یگانگى، عدالت، عزّت و حكمت خداوند زمینه‏ ى تسلیم شدن انسان است و لازمه‏ ى تسلیم بودن در برابر خداوند، پذیرش اسلام به عنوان آخرین دین الهی است.

ایمان قلبى با اجبار حاصل نمى‏ شود، بلكه با برهان، اخلاق و موعظه مى‏ توان در دل ها نفوذ كرد، ولى این به آن معنا نیست كه هر كس در عمل بتواند هر منكرى را انجام دهد و بگوید من آزادم و كسى حقّ ندارد مرا از راهى كه انتخاب كرده‏ ام بازدارد. قوانین جزایى اسلام همچون تعزیرات، حدود، دیات و قصاص و واجباتى همچون نهى از منكر و جهاد، نشانه آن است كه حتّى اگر كسى قلباً اعتقادى ندارد، ولى حقّ ندارد براى جامعه یك فرد موذى باشد.

كارهاى خالص، همچون مزرعه‏اى در نقطه‏اى مرتفع است كه از خرابى سیل محفوظ است. انفاق خالص نیز، همانند مزرعه ا‏ى در دامنه كوه و زمین مرتفع است كه همه مردم آن را می‏بینند و از آن لذّت مى‏برند و منّت و آزار بعد از انفاق، همچون باد سوزانى است بر باغى سرسبز و آتشى بر بوستانى خرّم.

از على علیه السلام نقل شده که فرمودند: " برگزیده قرآن سوره بقره و برگزیده بقره، آیة الكرسى است، در آن پنجاه كلمه است و در هر كلمه‏اى پنجاه بركت است". و نیز فرمودند: بعد از شنیدن فضیلت این آیه، شبى بر من نگذشت، مگر آنكه آیة الكرسی را خوانده باشم.

متأسفانه امروزه کم نیستند آدم هایی که طلبکارانه به خدا نگاه می کنند درحالی که فراموش کرده ایم که ما همواره به خدا بدهکار هستیم.

استفاده از فرصت ها و مدیریت زمان یکی از مسائلی است که فراوان در کتاب گران قدر نهج البلاغه بدان اشاره شده است. چرا که مسئله، مسئله مهم و حائز اهمیتی است.