«برای نابود کردن یک فرهنگ، نیازی به سوزاندن کتاب‌ها نیست، کافی است کاری کنید که مردم آنها را نخوانند!»؛ این نقل قولی است از ویکتور هوگو، نویسنده فرانسوی که به‌خوبی جان کلام را درباره اهمیت کتابخوانی بیان می‌کند.
بودن و وقت گذراندن با کتاب خودش نوعی سرمایه‌گذاری است. ارزش افزوده‌ای به روح و ذهن انسان می‌دهد که با گذشت سال‌ها آن را باطراوت‌تر و پویا‌تر می‌سازد. اما برای رسیدن به یار همیشه مهربان، راه‌های مختلفی وجود دارد. شاید در روزگار کنونی و با وجود این همه راه، دیگر بهانه‌ای برای کتابخوان نشدن پیدا نشود.
در این گزارش با چند روش معمول برای دسترسی به کتاب آشنا می‌شوید؛ روش‌هایی که برخی‌ها را تابه‌حال تجربه کرده‌اید و یا اینکه می‌توانید به‌عنوان یک راهکار جدید برای رسیدن به یار مهربان به‌کار بگیرید. مسلما روش کلاسیک خرید کتاب به‌صورت حضوری هنوز هم در بیشتر نقاط دنیا مرسوم است. کافی است آمار بازار‌ها، راسته‌ها یا فروشگاه‌های بزرگ کتابفروشی را داشته باشید تا چند ساعتی را میان این دوستان بی‌صدا نفس بکشید.
• مسیراول
این کتاب، دیجیتال است
همانطور که از اسمش پیداست، کتابخانه‌ای است که آثار به جای کاغذ، به‌صورت الکترونیکی ذخیره شده‌اند. اساس استفاده از این نوع کتابخانه‌ها هم الکترونیکی است؛ یعنی هر شخص از هر نقطه از جهان با استفاده از اینترنت می‌تواند به تمام اطلاعات کتاب‌ها به‌صورت الکترونیکی دسترسی پیدا کند. دانلود و دسترسی رایگان به کتاب‌ها در رشته‌ها و زبان‌های مختلف، استفاده از فرهنگ لغت‌های چندزبانه و پیدا‌کردن مقاله‌ها در کمترین زمان و هزینه ممکن از جمله مزیت‌های این روش است. در کشور ما نیز بسیاری از کتابخانه‌ها، به‌ویژه کتابخانه‌های تخصصی دانشگاه‌ها، فایل‌های کتاب‌هایشان را به‌صورت مجازی درآورده و در اختیار علاقه‌مندان قرار داده‌اند.
• مسیر دوم
خوراک موبایل و تبلت‌باز‌ها
طی سال‌های اخیر امکان جدیدی برای دسترسی به کتاب‌های مورد علاقه به‌وجود آمده است. آنهایی که تلفن همراه یا رایانک (تبلت) دارند با بهره‌مندی از اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای مختلف کتاب، راه‌شان را برای قدم زدن در باغ بی‌‌‌نهایت کتاب باز می‌کنند. با استفاده از این اپلیکیشن‌ها امکان مطالعه و دسترسی رایگان به هزاران جلد کتاب برایتان مهیا می‌شود. می‌توانید نسخه کتاب الکترونیک را به دوستانتان هدیه بدهید، متن یا واژه‌ای خاص را در یک کتاب جست‌و‌جو کنید، کتاب را با فونت و سایز مورد نظرتان بخوانید و حتی در هر صفحه از کتاب که خواستید حاشیه‌نویسی کنید. حتی می‌توانید به تالارهای گفت‌و‌گو بروید و نظر دیگر خواننده‌های کتاب را هم درباره موضوعی خاص بدانید.
• مسیر سوم
به کتابخانه بروید
شاید سنتی‌ترین و مطمئن‌ترین روش برای رسیدن به کتاب مورد علاقه‌تان، ثبت‌نام در کتابخانه‌های عمومی و تخصصی شهرتان باشد. نکته تقریبا جدید و مهم درباره کتابخانه‌ها این است که با شرکت در طرح عضویت سراسری می‌توانید با عضویت در یک کتابخانه، از تمام خدمات دیگر کتابخانه‌هایی که به سامانه متصل هستند استفاده کنید. اینجوری، به هر شهر یا کتابخانه دیگری که بروید کارت عضویت شما اعتبار دارد و می‌توانید کتاب را تحویل بگیرید و تحویل بدهید. پیدا کردن دوست‌های کتابخوان، استفاده از سالن‌های قرائت‌خانه، دسترسی آسان به کتاب‌های مرجع و کم شدن هزینه کتابخوانی از جمله مزیت‌های این روش است.
• مسیر چهارم
آنلاین بخرید
برای پیدا کردن فروشگاه‌های آنلاین کتاب تنها باید کلیدواژه‌های «فروشگاه آنلاین کتاب» را در اینترنت جست‌و‌جو کنید تا به نتیجه دلخواه‌تان برسید. یکی از مزیت‌های فروشگاه‌های آنلاین کتاب این است که نظرات مختلف درباره کتاب و خلاصه‌ای از آن روی سایت قرار گرفته است. مزیت دیگر خرید اینترنتی یا آنلاین کتاب‌ها این است که در برخی ماه‌ها می‌توانید از تخفیف ویژه بهره‌مند شوید. آدینه بوک، آسان کتاب، فروش آنلاین کتاب صبا، پایا بوک، ای آی کتاب و بوک‌سایت ازجمله مراکز مهم فروش کتاب به روش اینترنتی هستند. البته برای خرید کتاب به‌صورت اینترنتی باید رمز دوم کارت عابربانک‌تان را فعال کنید تا بتوانید مبلغ کتاب را به‌صورت آنلاین پرداخت کنید.
• مسیرپنجم
مدرسه، مسجد و اداره
دانش‌آموزان و دانشجویان برای پیدا کردن کتاب‌های مورد نظرشان می‌توانند سری به کتابخانه مدرسه و دانشگاه‌شان بزنند. همین‌طور معمولا مساجد مهم در هر محله کتابخانه قابل اعتمادی دارند که می‌تواند دسترسی به کتاب‌ها را برایتان آسان کند. نکته مثبت این نوع کتابخانه‌ها این است که کتاب‌های موجود را با توجه به نیاز اولیه و معمول مخاطبانشان تهیه می‌کنند. مثلا کتابخانه‌های مدرسه یا دانشگاه، بیشتر سراغ تهیه کتاب‌هایی می‌روند که با موضوعات درسی یا انجام تحقیق همخوانی داشته باشد. همچنین برخی از سازمان‌ها و اداره‌ها هم کتابخانه‌های عمومی و تخصصی دارند که کار رسیدن به کتاب را برای کارمندانشان آسان‌تر کرده‌اند.
• مسیرششم
نمایشگاه را به‌خاطر بسپار
هنوز هم خیلی‌ها عادت کرده‌اند تا خرید عمده سالانه محصولات فرهنگی‌شان را از نمایشگاه‌های کتاب انجام بدهند. نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نمایشگاه یاد یار مهربان و باغ کتاب از جمله معروف‌ترین و پرمخاطب‌ترین نمایشگاه‌های عرضه کتاب‌ها در حوزه‌های مختلف هستند. علاوه بر اینکه همزمان با هفته کتاب و کتابخوانی نیز در بیشتر شهر‌ها نمایشگاه‌هایی با همین مضمون برپا می‌شود. دسترسی به تمام ناشر‌ها در یک مکان مشخص، اطلاع از تازه‌های کتاب و بهره‌مندی از تخفیف‌های ویژه، از جمله مزیت‌های حضور در نمایشگاه‌های کتاب است. علاوه بر اینکه در نمایشگاه‌های بزرگ کتاب، امکان ملاقات با خالق اثر، حضور در جلسات نقد و بررسی کتاب و... نیز وجود دارد.
• مسیر هفتم
اتوبوسی به نام کتاب
برای پایتخت‌نشین‌ها و آنهایی که در شهرهای بزرگ کشورمان زندگی می‌کنند یک روش جدید برای دسترسی به کتاب‌های مورد علاقه‌شان پیدا شده است. «اتوبوس کتاب»، عنوان کتابخانه‌های سیاری است که به همت سازمان اتوبوسرانی شهر تهران به اجرا درآمده است. رنگ این اتوبوس‌ها آبی است و در مسیر خطوط تندرو تردد می‌کنند. اینطوری هم مسافر‌ها می‌توانند راحت به مقصدشان برسند و هم در طول مسافرت درونشهری چند صفحه‌ای از کتابی را خواهند خواند. کتاب‌های این اتوبوس‌های خاص، بیشتر در زمینه عمومی است. علاوه بر اینکه امکان دسترسی به روزنامه هم وجود دارد. شاید در آینده، طرح متروی کتاب نیز به همین صورت انجام شود.
• مسیر هشتم
تلفنی سفارش دهید
مشکلات تردد آسان در شهرهای بزرگ یا دور بودن نشانی انتشارات مورد نظر شما شاید مانعی برای رسیدن به کتاب مورد نظرتان باشد اما با استفاده از روش سفارش و خرید کتاب به‌صورت تلفنی، می‌توانید این مشکل را به‌راحتی حل کنید. برخی از مراکز فروش یا موسسه‌های فرهنگی از این راه توانسته‌اند رضایت مشتری‌هایشان را جلب کنند و کتاب را حداکثر در کمتر از ۲۴ساعت به هر جای کشورمان برسانند. «شهر کتاب» یکی از فروشگاه‌های معتبری است که روش فروش مطمئن تلفنی را انجام می‌دهد. کافی است مشخصات کتاب را به آنها بدهید تا با کمترین هزینه، آن را به دست‌تان برسانند.
چطوری کتابخوان شویم؟
سوال‌های اساسی به همین سادگی مطرح می‌شود، چطور کتابخوان شویم؟ چطور می‌توانیم عادت کتاب خواندن را وارد زندگی روزمره‌مان کنیم؟ چطور حوصله کتاب خواندن را پیدا کنیم؟ تجربه بسیاری از آنهایی که کتابخوان شده‌اند را در این بخش آورده‌ایم تا راهکاری عملی و آسان برای تبدیل شدن به یک کتابخوان را به شما معرفی کنیم.
قدم اول: همیشه با کتاب باشید
اگر دوست دارید که به گروه کتابخوان‌ها بپیوندید این عادت را در خود ایجاد کنید که همیشه حداقل یک جلد کتاب همراه‌تان باشد. اینطوری هم خودتان عادت به مطالعه پیدا می‌کنید و هم فرهنگ مطالعه کردن را میان جامعه ترویج می‌کنید. همراه داشتن کتاب باعث می‌شود که دیگر موضوعی به نام «زمان مرده» ماندن در ترافیک یا صف‌های طولانی معنایی نداشته باشد.
قدم دوم: با کم شروع کنید
حتما لازم نیست که شب اول مطالعه، سراغ کتاب‌های سنگین، کلاسیک یا تخصصی بروید. ببینید علاقه‌مندی‌تان در کدام حوزه است و از همان‌جا شروع کنید. حتی‌گاهی برای کتابخوان‌شدن لازم است که از تکنیک خواندن مقاله‌های مجله‌ها یا داستان‌های کوتاه استفاده کنید. شروع کردن یک کتاب در ابتدای راه کتابخوان شدن الزاما به‌معنای به پایان رساندن آن نیست. با خودتان عهد کنید که در هر روز چند صفحه یا چند دقیقه را به مطالعه کردن اختصاص دهید.
قدم سوم: شرطی شوید
می‌توانید برای کتابخوانی زمان و مکان مشخص درنظر بگیرید. حتی اگر این مکان جایی شلوغ مثل مترو یا اتوبوس‌های شهری باشد. اینطوری ذهنتان شرطی می‌شود و هر وقت که در آن محل قرار گرفتید، ناخودآگاه ذهن شما متمرکز می‌شود که سراغ مطالعه بروید. تا آنجا هم که می‌توانید هنگام مطالعه کتاب از گوشی تلفن همراه یا دیگر وسایل ارتباطی دور باشید. شاید اولش کمی سخت به‌نظر برسد اما باید به جای همراهی با آنها، به همراهی با کتاب عادت کنید.
قدم چهارم: سراغ داستان بروید
داستان‌ها به واسطه فضایی که ایجاد می‌کنند ذهن را درگیر می‌سازند و می‌توانند شما را با شخصیت‌های جدید آشنا کنند و تجربه‌ها و موقعیت‌های تازه به شما بدهند. همچنین داستان‌ها محیط مناسبی برای آشنایی با حرفه‌ها یا رشته‌های تخصصی مثل روانشناسی، حقوق، تاریخ و... به‌شمار می‌روند. مثلا شاید کتاب تاریخ معاصر یا حتی دوران دفاع‌مقدس جذاب به‌نظر نرسد اما با مطالعه داستان‌هایی که در این زمان روایت شده است، امکان آشنایی با تاریخ هم مهیا می‌شود.
قدم پنجم: از دیگران قرض بگیرید
حتما لازم نیست برای کتابخوان شدن، کتاب را بخرید. می‌توانید خیلی راحت عضو یک کتابخانه شوید یا از دوستانتان درباره کتاب‌های محبوب و پرمخاطب سوال کنید. روش قرض‌گرفتن کتاب از دوستان هم در روزهای ابتدایی کتابخوان شدن خیلی جواب می‌دهد. با این روش می‌توانید با نظر دیگران درباره کتاب‌ها هم آشنا شوید و انتخاب‌های مناسبی داشته باشید.
قدم ششم: سلیقه به خرج ندهید
اول راه خیلی سخت نگیرید و مناسب با سطح توقعات خودتان جلو بروید. اگر فکر می‌کنید که روز اول کتابخوان شدن حتما باید سراغ کتاب‌های ۷۰۰ صفحه‌ای فلسفه علم و ادبیات بروید بدانید که زود دلزده خواهید شد. پس از آنکه عادت کتابخوانی در شما نهادینه شد، به‌تدریج سلیقه و صورت کتاب خواندن شما هم ارتقا پیدا می‌کند و به جاهای بهتری می‌رسید.
قدم هفتم: سراغ روش‌های جدید مطالعه بروید
این درست که گرفتن کتاب در دست و تورق واقعی آن حس دیگری را به انسان می‌دهد اما با استفاده از امکانات و تجهیزات روز می‌توانید عادت کتابخوانی و مطالعه را در خودتان به‌وجود آورید. حالا دیگر نباید از گوشی تلفن همراه‌تان تنها برای برقراری تماس با دیگران استفاده کنید. این می‌تواند حکم یک کتابخانه سیار و جمع وجور را برایتان ایفا کند و هر وقت بیکار شدید به جای بازی به مطالعه روی بیاورید.
