گاهی وقت ها بدن با خودش سرناسازگاری پیدا می‌کند و باعث بیماری خودش می‌شود. لوپوس یکی از این بیماری‌های خود ایمنی پیچیده است که در آن سیستم ایمنی شروع به حمله و تخریب بافت ها و اندام های بدن می‌کند. در نتیجه بدن با التهاب، ورم و آسیب اعضای خود مانند مفاصل، پوست، قلب، کلیه ها و غیره مواجه می‌شود.

متخصصان تغذیه به افرادی که دچار این بیماری می‌شوند توصیه می‌کنند که در برنامه غذایی خود میوه و سبزیجات فراوان را گنجانده و از مصرف مواد غذایی چرب بپرهیزند.

در این مطلب چند ماده غذایی مفید برای پیشگیری و کاهش علائم این بیماری را عنوان می‌کنیم. لطفا با ما همراه باشید.

ماهی و مواد غذایی سرشار از امگا3

به نظر می‌رسد تعداد مبتلایان به بیماری خودایمنی لوپوس در کشورها و بین مردمانی که ماهی و غذاهای دریایی و دیگر منابع غذایی امگا3 بیشتری مصرف می‌کنند به مراتب کمتر است. در واقع محققان مشاهده کرده اند این بیماری در بین ژاپنی ها و اسکیموها که منابع غذایی امگا3 مصرف می‌کنند کمتر دیده می‌شود. البته این گفته به این معنی نیست هر کسی ماهی می خورد از ابتلا به این بیماری در امان خواهد بود. اما نتایج پژوهش‌ها خبر از تاثیر این ترکیبات مغذی در کاهش ابتلا به انواع بیماری‌ها مانند افسردگی و بیماری‌های قلبی عروقی می‌دهد و بدون شک در پیشگیری از ابتلا به این بیماری خود ایمنی نیز بی تاثیر نخواهند بود.

به عقیده ی محققان مصرف امگا3 های موجود در ماهی های چرب آب های سرد باعث کاهش التهاب مربوط به بیماری‌های خودایمنی شده و روند گسترش بیماری لوپوس را کاهش می دهند. نتایج یک پژوهش فنلاندی که به مدت 24 هفته روی 52 بیمار مبتلا به لوپوس انجام شده است نشان می‌دهد که مصرف روزانه 3 گرم از اسیدهای چرب ضروری باعث کاهش 23 درصدی گسترش این بیماری می‌شود. علاوه براین محققان انگلیسی نیز روی 27 بیمار و به مدت 34 هفته بررسی‌هایی انجام داده و به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف روزانه 20 گرم از این اسیدهای چرب ضروری(EPA) به صورت مکمل در بهبود وضعیت نیمی از شرکت کننده ها موثر بوده است.

توجه داشته باشید که تخم کتان نیز یکی دیگر از منابع غذایی امگا3 ها و بخصوص اسیدآلفالینولئیک(AAL) است. نتایج پژوهشی که در کانادا روی تعداد محدودی از داوطلب‌ها انجام شده است نشان می‌دهد که عملکرد کلیه های 8 نفر از داوطلب‌ها در طول دو سال پژوهش، با مصرف 3 گرم تخم کتان در غلات صبحانه یا آب میوه بهبود یافته است.

توصیه می کنیم که هر هفته حتما دو مرتبه ماهی میل کنید. برای جذب امگا3 کافی برای مقابله با این بیماری لازم است که مکمل نیز مصرف شود. از بین ماهی‌ها بهتر است ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد و قزل‌آلای رنگین کمان را در الویت قرار دهید چون علاوه بر امگا3 حاوی سلنیوم می‌باشند که یک ماده ی معدنی آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است.

چای سبز

نتایج برخی از پژوهش‌ها نشان داده است که تعداد بیماران مبتلا به بیماری خودایمنی لوپوس در کشورهایی مانند چین و ژاپن که روزانه چای سبز می نوشند کمتر است. این تاثیر را می‌توان به وجود ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی چای سبز یعنی پولیفنول‌ها نسبت داد. به نظر می‌رسد که استفاده‌ی موضعی از چای سبز نیز به اندازه‌ی نوشیدن آن موثر عمل می‌کند. زمانیکه محققان کالج پزشکی جورجیا، پولیفنول های موجود در چای سبز را با سلول‌های پوستی و سلول‌های غدد بزاقی ترکیب کردند، با کاهش علائم و نشانه‌های لوپوس مواجه شدند. به عقیده ی محققان برای کاهش علائم و آسیب‌های بیماری لوپوس مصرف روزانه سه فنجان چای سبز موثر است. البته به نظر می‌رسد انجام پژوهش‌های بیشتری در این خصوص لازم باشد اما با این حال مصرف روزانه چای سبز توصیه می‌شود.

کاهش مصرف گوشت قرمز

نتایج پژوهش‌ها حاکی از این است که گیاهخواری و خام گیاهخواری اثرات قابل ملاحظه ای در کاهش علائم بیماری‌های التهابی مزمن مانند پُلی آرتریت روماتوئید دارد. گیاهخواران پروتئین کمتری نسبت به گوشتخواران مصرف می‌کنند. از آنجایی که زیاده روی در مصرف پروتئین باعث افزایش فشار به کلیه ها می‌شود در نتیجه به نظر می‌رسد گیاهخواری می‌تواند یک راه حل درمانی برای مقابله با اثرات تخریبی لوپوس روی کلیه‌ها باشد. اگر از این مشکل رنج می‌برید احتمالا پزشکتان توصیه‌های لازم برای کاهش یا قطع مصرف گوشت قرمز را ارائه خواهد داد. احتمالا شما را از مصرف ماهی نیز منع خواهد کرد به خاطر اینکه پروتئین ماهی نیز فشار زیادی بر کلیه‌ها وارد می‌کند. در اینصورت بهترین راه جذب امگا3 ها از طریق مصرف دانه کتان و یا مکمل روغن ماهی خواهد بود. دلیل دیگری برای خودداری از مصرف چربی‌های حیوانی این است که این مواد غذایی حاوی اسید آراشیدونیک هستند که شهرت زیادی در التهاب زایی دارد.

آنتی‌اکسیدان‌ها به ویژه ویتامین E و ویتامین A و سلنیوم

کمبود ویتامین A و E یکی از عوامل افزایش دهنده ی خطر ابتلا به پُلی آرتریت روماتوئید است. محققان بر این باور هستند که کمبود این ویتامین‌ها باعث افزایش خطر لوپوس نیز خواهد شد. محققان مشاهده کردند علائم بیماری حیوانات آزمایشگاهی که به کمبود ویتامین A دچار بوده اند شدیدتر بوده است. به عقیده متخصصان مصرف مکمل ویتامین E و بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A) باعث تسکین آسیب‌های ناشی از بیماری لوپوس می‌شود. سلنیوم نیز خواص ضدالتهابی دارد و جذب آن باعث بهبود وضعیت و افزایش طول عمر حیوانات آزمایشگاهی شده است.

ویتامین D

نتایج پژوهش‌های اخیر نشان داده است که کمبود ویتامین D می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های خودایمنی شود. بیماری‌هایی که در کشور کانادا به خاطر کمبود نور خورشید بیشتر است. واضح است که کمبود این ویتامین به افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان منجر می‌شود که در خانم‌ها و حتی آقایان و بویژه همه افرادی که از داروهای استروئیدی یا دیگر داروهای درمانی لوپوس استفاده می‌کنند دیده می‌شود. در نتیجه به نظر می‌رسد مصرف مکمل ویتامین D برای افراد مستعد لازم باشد. بدون شک پزشک معالج با توجه به نوع بیماری و آسیب‌های ناشی از آن میزان مصرف ویتامین D را مشخص خواهد کرد.

روغن آفتابگردان؛ روغن ذرت و بیشتر مارگارین ها: احتیاط

این روغن‌های سرشار از امگا6 ها یعنی اسیدهای چرب اشباع نشده پُلی هستند که خواص التهاب‌زایی دارد. متاسفانه با هجوم محصولات غذایی صنعتی به برنامه ی غذایی ما، مصرف امگا6 ها بیشتر از امگا3 ها شده است که این به نفع سلامتی نیست. محققان بر این بارو هستند که عدم تعادل بین این اسیدهای چرب در بدن، می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های التهابی مزمن مانند پُلی آرتریت روماتوئید بشود.

نتایج پژوهشی که روی 11 بیمار مبتلا به لوپوس انجام شده است نشان می‌دهد که علائم بیماری هشت نفر از این بیماران که به مدت 1 سال مصرف امگا6 را محدود کرده اند کاهش یافته است. نتایج پژوهش دیگری که در آلمان و روی حدود 60 بیمار مبتلا به پُلی آرتریت روماتوئید انجام شده است نیز نشان می‌دهد درد و التهاب مفاصل در افرادی که مواد غذایی ضدالتهاب بیشتری مصرف می‌کنند به میزان 14 درصد کمتر از افرادی است که اهمیت چندانی به این موضوع نمی‌دهند. به عقیده محققان با مصرف مکمل روغن ماهی به مدت دو ماه این تاثیر بیشتر نیز می‌شود.

از مصرف اینها بپرهیزید

مواد غذایی سرخ کردنی صنعتی و بسته بندی شده

این مواد غذایی آماده و بسته بندی شده سرشار از اسیدهای چرب ترانس هستند که به افزایش التهاب بدن کمک می‌کنند. بهتر است در حین خریداری محصولات غذایی قبل از هر کاری برچسب آن را مطالعه کنید. حتما از خرید محصولاتی که در ترکیباتشان واژه «روغن‌های نیمه هیدروژنه» هستند خودداری کنید چون این واژه نام دیگر چربی‌های ترانس است.

مواد غذایی سرشار از زینک

بدون شک کمبود زینک (روی) به نفع سلامتی نیست چون این ماده ی مغذی برای اکثر عملکردهای فیزیولوژیک بدن لازم و ضروری است. اما با این حال زینک یک محرک قوی برای سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شود و برای افرادی که از لوپوس رنج می برند مناسب نیست. اگر به لوپوس مبتلا شده اید توصیه می‌شود از مواد غذایی سرشار از زینک بپرهیزید.

گیاه اکیناسه یا سرخارگل

از آنجایی که این گیاه باعث تحریک و تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود برای افراد متبلا به لوپوس توصیه نمی‌شود. البته لازم است که کارخانجات تولیدکننده داروهای گیاهی و مواد غذایی روی برچسب محصولاتشان مورد منع مصرف برای بیماران لوپوسی را قید کنند.