فرهنگ عامه، یکی از محورهای اصلی زنده نگاه داشتن وقایع تاریخی‌‌‌ـ‌مذهبی‌ است که در قالب‌های مختلف و سبک‌های متعدد در حفظ پیام این وقایع و رساندن آن از فراسوی نسل‌ها و قرنها می‌کوشند. پیام عاشورا نیز به واسطه همین فرهنگ در مقام یکی از رساترین فریادهای تاریخ در گوش ایام، جاویدان شده است.

عزاداری‌های حسینی در قالب تعزیه، روضه‌خوانی، نوحه‌سرایی و ... به عنوان بخشی از فرهنگ عامه عاشورایی، مضمون نوشته‌ها و آثاری متعدد شده‌ که گاه به معرفی آنها پرداخته‌اند و گاه نیز در مقام نقد انحرافات آنان برآمده‌اند. آن‌چه در این گزارش خواهید خواند، گلچینی از کتابهای این حوزه است که بر اساس سال انتشار ترتیب یافته‌اند:

تعزیه: نمایش مصیبت

جابر عناصری، جهاد دانشگاهی (دفتر مرکزی)، بخش فرهنگی، 311 صفحه، وزیری، چاپ 1 سال 1365، 3000 نسخه، 600 ریال.

تعزیه: نیایش و نمایش در ایران

پتر چلکووسکی، مترجم: داود حاتمی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، علمی و فرهنگی، 428 صفحه، جلد 28، وزیری، چاپ 1 سال 1367، 3000 نسخه، 1200 ریال.

تعزیه در ایران

صادق همایونی، نوید شیراز، 820 صفحه، وزیری، چاپ 1 سال 1368، 3300 نسخه، 4000 ریال.

 شبیه‌خوانی، گنجینه نمایش‌های آیینی، مذهبی (مجموعه مقالات سمینار پژوهشی تعزیه)

گردآورنده: جابر عناصری، یازدهمین جشنواره سراسری تئاتر فجر، 304 صفحه، جلد 2، رقعی (شومیز)، چاپ 8 سال 1372، 3000 نسخه، 2200 ریال.

تجلی عاشورا در هنر ایران

محبوبه الهی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 180 صفحه، رحلی (شومیز)، چاپ 1 سال 1378، 2000 نسخه، 21000 ریال.

پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی: از آغاز تا پایان دوره قاجار در تهران

عنایت‌الله شهیدی، باهمکاری: علی بلوکباشی، دفتر پژوهشهای فرهنگی،کمیسیون ملی یونسکو در ایران، مرکز انتشارات، 844 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ 1 سال 1380، 3000 نسخه، 75000 ریال.

کندوکاوی در تعزیه و تعزیه‌خوانی

غلامرضا گلی ‌زواره، مهراس، 148 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1380، 3000 نسخه، 5000 ریال.

مجالس تعزیه

گردآورنده: حسن صالحی‌راد، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش)، در 2 جلد، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1380، 3000 نسخه.

شبیه عاشورا (بررسی هنر مردمی تعزیه و چند مجلس شبیه‌خوانی به زبان آذری)

محمد سیمزاری، محمد سیمزاری، 192 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1382، 2000 نسخه، 14000 ریال.

عزادار حقیقی

سید محمد شجاعی، نشر محیی، 200 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1383، 10000 نسخه، 15000 ریال.

تعزیه

ویراستار: مهدی ضرغامیان، مرضیه ازگلی، کانون زبان ایران، 46 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1384، 5000 نسخه.

یک حسینیه اشک: تحلیل و بررسی شبیه‌خوانی (تعزیه گردانی)

مسعود حاجی ‌ده‌آبادی، هلیاتوس، 64 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1384، 3000 نسخه، 8000 ریال.

تعزیه در عراق و چند کشور اسلامی: مطالعه‌ای در خصوص ارزشهای ادبی، اجتماعی و سیاسی تعزیه

عباس‌ خدوم جمیلی، مترجم: مجید سرسنگی، فرهنگستان هنر، 88 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1385، 1500 نسخه، 9000 ریال.

بنفشه‌های سوگوار: پژوهشی در انطباق نسخ مجالس شبیه‌خوانی «ظهر عاشورا»

اردشیر صالح‌پور، حوا، 200 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1385، 1800 نسخه، 22000 ریال.

عاشورا، عزاداری، تحریفات

تدوین: مجمع‌ مدرسین‌ و‌ محققین ‌حوزه ‌علمیه ‌قم، صحیفه خرد، 678 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1386، 1500 نسخه، 50000 ریال.

نگاهی به عاشورا و تعزیه در رودهن

خدارحیم شیرمحمدی، کیانوش شیرمحمدی، مراد شیرمحمدی، نشر آنیش، 120 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1386، 1100 نسخه، 15000 ریال.

شور و شعور حسینی

تهیه و تنظیم: عبدالحسین حاجی‌ابوالحسنی‌ ترگانی، صبح صادق، 208 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1386، 2000 نسخه، 25000 ریال.

بنیادها و آسیب‌های عزاداری امام حسین علیه‌السلام

علی آقاجانی‌ قناد، دفتر عقل، 214 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 2 سال 1387، 1400 نسخه.

احرام محرم: آداب حضور در ایام و مراسم سوگواری امام حسین (ع)

عبدالحسین نیشابوری، دلیل ما، 184 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 4 سال 1388، 3000 نسخه.

رهگذر عشق (مجالس تعزیه)

حسن فخاری، شرکت انتشارات سوره مهر، 112 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1388، 2500 نسخه، 20000 ریال.

تعزیه از نگاه مستشرقان: تعزیه علی‌اکبر و قاسم علیهماالسلام

مترجم: محمود عزیزی، ویراستار: منصور احمدی، موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن، 128 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1388، 1500 نسخه، 22000 ریال.

تعزیه و آیین‌های عاشورایی: مجموعه هفت مقاله مردم‌شناختی

محمد میرشکرایی، نمایش، 112 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1388، 2000 نسخه، 25000 ریال.

با حسین (ع) تا عرش: شرح رابطه سلوکی با اباعبدالله الحسین علیه‌السلام، بیان اسرار گریه، زیارت، تربت و لعنت بر قاتلان آن حضرت

محمدباقر عامری‌نیا، راه سبز، 239 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 4 سال 1388، 1050 نسخه، 20000 ریال.

حی علی العزاء: آداب عزاداری، انواع عزاداری، تعریف هیئت، هیئت‌داری، علیرضا لک؛ گردآورنده: مجید عیوضی، آرام‌دل، صیام، 136 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1388، 1200 نسخه، 17000 ریال.

جلوه‌های عزاداری در تعالیم اهل بیت (ع)

علیرضا شاهرودی، آل المرتضی (ع)، 272 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1388، 1000 نسخه، 20000 ریال.

نمایش‌های ایرانی (تعزیه)

صادق عاشورپور، شرکت انتشارات سوره مهر، 568 صفحه، جلد 2، وزیری (گالینگور)، چاپ 1 سال 1389، 2500 نسخه، 107000 ریال.

وداع با خورشید: مجلس تعزیه شهادت امام حسین (ع)

گردآورنده: امیر زینلی، مصحح: سید محمود طباطبایی، ویراستار: رضا بابایی، حوزه هنری استان قم، 210 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1389، 1100 نسخه، 25000 ریال.

تعزیه: حقیقت و مسایل مربوط به آن (از دیدگاه علما و فقهای مذاهب اربعه)

خالد بن ‌عبدالله دایل‌الشمرانی، مترجم: جهانگیر ولدبیگی، جهانگیر ولدبیگی، 176 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1389، 3000 نسخه، 20000 ریال.

آئین عزاداری حضرت امام حسین (ع)

سید محسن امین، مترجم: احمد حسین مظهری، حبیب، 376 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1390، 2000 نسخه.

آسیب‌شناسی عزاداری امام حسین (ع)

اصغر کمالی، صرفی‌پور، 240 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1390، 1000 نسخه.

عاشورایی برای عاشورا: آسیب‌های عزاداری (دلایل شکل‌گیری و راه برون‌رفت)

محمداسماعیل عبداللهی، هاتف، 168 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1390، 3000 نسخه، 25000 ریال.

مناسک و آیین‌های عاشورا (از آل بویه تا کنون)

فرخنده چینی‌پرداز، ویراستار: مهدی عصاره، اهوراقلم، 200 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1390، 1000 نسخه، 50000 ریال.

حقایق و خرافات از نگاه دین: سخنرانی‌های حضرت آیت‌الله سید احمد خاتمی "حفظه‌الله"

سیدعلی‌اکبر حسینی‌ نیشابوری، صالحان، 200 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1390، 5000 نسخه، 28000 ریال.

آبرومندان درگاه حسین (ع): در فضائل و مقام مداحان و مرثیه‌خوانان اهل بیت (ع)

گردآورنده: محسن شیرازی، ساحل، 324 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1391، 1500 نسخه.

تاریخ و جلوه‌های عزاداری امام حسین (ع) در ایران با تکیه بر دوره صفویه

اصغر حیدری، ویراستار: فاطمه اروجلو، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 284 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1391، 2000 نسخه.

پیراهن کبود: تحقیقی پیرامون سیاه‌پوشی در سوگ سید الشهداء (ع)، مجموعه کتب شبهه‌شناسی عاشورا

سید علی باروتیان، ویراستار: رضا بیات، حنیف، 64 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1391، 5000 نسخه، 18000 ریال.

تعزیه، روایتگر تاریخ اهل بیت (ع)

اشکان علیزاده ‌پیرکوهی، نور محبت، 132 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1391، 1000 نسخه، 80000 ریال.

پژوهشی در فلسفه سوگواری امام حسین (ع) با تأکید بر چالش‌ها و نتایج تربیتی

سید عبدالمناف هدایتی‌نسب، طلیعه سبز، 256 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1392، 3000 نسخه.

ثواب گریه بر امام حسین(ع)

عباس عزیزی، اثر قلم، 96 صفحه، جیبی (شومیز)، چاپ 1 سال 1392، 1000 نسخه، 10000 ریال.

تاریخچه عزاداری اهل سنت بر امام حسین (ع): پژوهشی مستند پیرامون پیشینه سوگواری، واقعه عاشورا، تحریف عاشورا و مشروعیت عزاداری از دیدگاه اهل سنت

حسین تهرانی، تهذیب، 512 صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ 2 سال 1392، 1000 نسخه، 120000 ریال.

امام حسین (ع) و مجالس عزاداری

کریم بهشتی ‌سیتی، گلهای بهشت، 104 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 2000 نسخه.

تاریخچه عزاداری امام حسین (ع)

مهتاب محمدزاده‌ هروی، نور محبت، 168 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 1000 نسخه 110000 ریال.

تعزیه تداعی عاشورا و کربلا: و گذری بر شبیه خوانی افتر

ابراهیم محمودی، ویراستار: الهام محمودی و ابراهیم محمودی، 48 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1393، 500 نسخه، 40000 ریال.